ProRail start een nieuwe bewustwordingscampagne om risicovol gedrag bij spoorwegovergangen aan te pakken, nadat dit jaar al zeven dodelijke ongevallen zijn gemeld door het negeren van rode waarschuwingslichten en het zigzaggen om gesloten spoorbomen. Jaarlijks worden er in Nederland zo’n 160 incidenten en bijna-aanrijdingen op overwegen gemeld, vaak als gevolg van het nemen van onnodige risico’s.
Volgens ProRail nemen steeds meer mensen bewust risico’s om snel de trein te halen of hun wachttijd te verkorten, wat het aantal ernstige incidenten doet stijgen. “Er zijn veel redenen om het rode licht te negeren, zoals haast of frustratie, maar geen enkele rechtvaardigt het gevaar,” meldt de organisatie. Cijfers laten zien dat in de afgelopen zes jaar 206 aanrijdingen op overwegen plaatsvonden, en dat het aantal ongevallen met risicovol gedrag als oorzaak blijft stijgen. Buitengewoon verontrustend is dat risicovol gedrag vaker leidt tot dodelijke slachtoffers dan tot gewonden.
| Jaar | Ongevallen door risicovol gedrag (percentage) |
| 2018 | 28,1% |
| 2019 | 18,6% |
| 2020 | 32,0% |
| 2021 | 28,1% |
| 2022 | 7,7% |
| 2023 | 36,0% |
| 2024 | *34,8% |
Campagne gericht op bewustwording en veilig gedrag
De campagne richt zich specifiek op voetgangers, fietsers, en bestuurders van brommers en scooters in de leeftijdsgroep van 18 tot 55 jaar. ProRail heeft drie korte video’s gemaakt die verschillende risicovolle situaties tonen. Hiermee willen ze duidelijk maken dat er geen enkele goede reden is om de waarschuwingssignalen bij een spoorwegovergang te negeren. Koen Verschueren, machinist bij de NS, zegt: “Ik zie nog te vaak mensen een gesloten overweg oversteken, zelfs ouders met kinderen achterop. Levensgevaarlijk!”
Strengere maatregelen en uitbreiding van beveiliging
Naast de bewustwordingscampagne werkt ProRail ook aan concrete maatregelen om de veiligheid op overwegen te verbeteren. Het NABO-programma, dat Niet Actief Beveiligde Overwegen beveiligt of opheft, is hiervan een voorbeeld. Bovendien zijn begin dit jaar flitscamera’s geïnstalleerd om overtreders van rode lichten te beboeten.
ProRail benadrukt dat alleen wachten bij rood licht levens kan redden. Deze boodschap moet diep doordringen in het bewustzijn van alle weggebruikers, aldus de organisatie.
Ervaringen van personeel benadrukken ernst van de situatie
De impact van deze incidenten reikt verder dan alleen het directe slachtoffer. Eerdere oproepen van ProRail om ervaringen te delen leverden veel reacties op van treinpersoneel en hulpverleners, die geregeld getuige zijn van de ernstige gevolgen. Een hoofdconducteur vertelt hoe dit werk jaar na jaar zijn tol eist, terwijl een machinist altijd met grote alertheid aan zijn dienst begint. De verhalen maken pijnlijk duidelijk dat aanrijdingen verstrekkende gevolgen hebben voor omstanders, nabestaanden, hulpverleners en treinreizigers.
Met deze campagne hoopt ProRail het risicobewustzijn te vergroten, zodat het aantal ongelukken kan afnemen en iedereen zich veiliger op de overwegen kan bewegen.
