Tijdens een vergadering in de Tweede Kamer is gebleken dat er aanzienlijke terughoudendheid heerst onder partijen voor extra financiële steun aan de Nederlandse Spoorwegen (NS). Dit zou nodig zijn om treinkaartjes in 2025 niet duurder te laten worden. Partijen waaronder PVV, NSC, VVD, D66 en Denk zijn van mening dat de NS te snel naar Den Haag kijkt voor een oplossing, zo werd duidelijk tijdens de discussie over stijgende prijzen en teleurstellende jaarcijfers. GroenLinks-PvdA steunt het verzoek voor extra geld aan NS ter voorkoming van stijgende prijzen in 2025.
Een aanzienlijk deel van de partijen benadrukt dat de NS eerst intern moet kijken of er bezuinigd kan worden alvorens extra financiële steun te vragen. PVV, als grootste partij, begrijpt bijvoorbeeld niet waarom de NS nog verliesgevende onderdelen heeft. PVV-Kamerlid Heutink verklaarde: “Begin eerst bij uzelf. Waarom blijft u uw hand ophouden?”
Kritiek op ambities & investeringen
D66 en NSC uitten eveneens kritiek op de NS, waarbij termen als “hand ophouden” en de vraag of er “nog wat te halen” is bij de NS naar voren kwamen. De VVD twijfelt aan de noodzaak van investeringen in internationale treinen en benadrukt dat deze ambities niet ten koste mogen gaan van de prijs van treinkaartjes.
Het recent aangekondigde verlies van de NS leidt tot overwegingen om treintickets en abonnementen volgend jaar mogelijk met wel 10 procent te verhogen, zo meldde NS-topman Koolmees vorige week. In de afgelopen jaren zijn de treinkaartjes echter relatief weinig gestegen, minder dan de inflatie in ieder geval.
Structurele financiële ondersteuning
De NS hoopt jaarlijks 120 miljoen euro extra structureel te ontvangen vanuit Den Haag. Hoewel het bedrijf dit bedrag dit jaar eenmalig ontving, benadrukte Koolmees de noodzaak van een structureel bedrag. “We hopen op een structureel bedrag, anders sta ik hier volgend jaar weer,” aldus Koolmees.
Koolmees deelde met Kamerleden dat de NS al veel doet om te bezuinigen, maar de kosten voor personeel, materieel en elektriciteit zijn aanzienlijk gestegen. Daarnaast kampt de NS met uitdagingen zoals de vervanging van spoorlijnen en treinen, en het aantrekken van voldoende technisch personeel vanwege de krappe arbeidsmarkt.
Onzekerheid & Beloften
De Kamer vraagt garanties dat extra financiering ook de problemen met vertragingen en overvolle treinen zal oplossen, maar de NS kan deze niet bieden. Koolmees benadrukte dat de komende jaren veel noodzakelijk onderhoud zal plaatsvinden, wat kan leiden tot drukte in de treinen. “Garanties kan ik niet geven, maar we gaan wel ons stinkende best doen,” aldus Koolmees.
Om tegemoet te komen aan bezuinigingen, beloofde Koolmees dat de NS zelf ook in de begroting zal snijden. Zo zullen er bijvoorbeeld minder mensen op het hoofdkantoor werken. Koolmees waarschuwt echter dat bij gebrek aan Haagse hulp de NS mogelijk moet snijden in het netwerk, met de mogelijkheid van minder treinen op minder rendabele lijnen.
Binnenkort zal GroenLinks-PvdA een voorstel indienen voor opnieuw een eenmalige financiële injectie van 120 miljoen euro. Op basis van de hoorzitting lijkt het echter zeer onzeker of dit voorstel op voldoende steun kan rekenen.
