Nationaal Park Dwingelderveld is vooral bekend om zijn uitgestrekte, serene heidevelden. Het hart van het park herbergt zelfs het grootste aaneengesloten natte heidegebied van West-Europa. Deze kindvriendelijke wandeling biedt een gevarieerde ervaring, met kansen om graafwespen, de schaapskudde van Ruinen en diverse vlinders, vogels en insecten te spotten.
Het Bezoekerscentrum Dwingelderveld is het begin- of eindpunt voor alle wandel- en fietsroutes in het gebied. Je kunt fietsen huren bij de NS-stations in Meppel, Hoogeveen of Beilen. Bus 47 rijdt vanuit Meppel en Hoogeveen naar halte Ruinen, waarvandaan het 2,5 km lopen is naar het bezoekerscentrum. Een dagje weg? Dan is deze wandelroute zeker de moeite waard!
Ontdek wandelroute Nationaal Park Dwingelderveld
Deze wandeling door Nationaal Park Dwingelderveld biedt een unieke kans om de schoonheid en diversiteit van het grootste natte heidegebied van West-Europa te ervaren. Tijdens deze 4,71 kilometer lange wandelroute passeer je landschappen die zowel gevormd zijn door natuurlijke processen als menselijke activiteiten, en je leert over het belang van heidebeheer en de rol van de schaapskudde daarin.
Of je nu geïnteresseerd bent in natuur, cultuurhistorie of gewoon wilt genieten van de rust en ruimte, deze wandeling heeft voor ieder wat wils. Laten we de verschillende hoogtepunten van deze route eens nader bekijken:
1.) Ruiner Es
De wandeling begint op de Ruiner Es, een oude es met een karakteristieke bolronde vorm. De es is eeuwenlang gebruikt voor landbouw, waarbij schapenmest en heideplaggen werden gebruikt om de grond vruchtbaar te houden. Tegenwoordig beheert Natuurmonumenten een deel van de es, waar op smalle percelen rogge wordt verbouwd zonder kunstmest. Deze traditionele landbouwmethode biedt een waardevolle voedselbron voor dieren zoals patrijzen, kwartels en reeën.
2.) Zonder gegraas geen heide
De Wiltzang was ooit een open heidegebied, maar zonder begrazing is het dichtgegroeid met grassen en bomen. Natuurmonumenten probeert de heide te herstellen door bomen te verwijderen, waardoor vlinders, libellen en graafwespen weer een kans krijgen. Let op de verkleuringen in het zand langs het pad, die wijzen op de aanwezigheid van graafwespen die insecten begraven als voedsel voor hun larven.
3.) Aan de rand van het zand
Bij de Leisloot zie je grillig gevormde eiken, die ooit werden geplant voor brandhout, afrasteringspalen en looischors. Deze eikenbosjes boden ook bescherming tegen het oprukkende zand. Vanaf hier kon je vroeger de stuifzandheuvels van het Anserzand zien, maar nu is het een bebost gebied. Je kunt de route verlengen door de witte route te volgen naar het Theehuys Anserdennen.
4.) Naar een natuurlijker bos
De naaldbossen die na de Tweede Wereldoorlog zijn aangeplant, worden steeds natuurlijker. Dood hout blijft liggen en biedt leefruimte aan mossen, paddestoelen en insecten, wat weer aantrekkelijk is voor spechten. Open plekken in het bos worden ingenomen door kruiden, struiken en loofbomen, wat de biodiversiteit bevordert.
5.) Plaggen voor heide
Graslanden langs het pad herinneren aan de tijd dat de heide werd ontgonnen voor landbouw. Op afgegraven, vochtige stukken zie je nu weer heideplanten zoals dopheide, zonnedauw en snavelbies groeien. Struikheide gedijt op de drogere delen.
6.) Stuw
Een stuw reguleert het waterpeil in het Dwingelderveld, dat het grootste aaneengesloten natte heidegebied van Noordwest-Europa is. Het behoud van dit unieke landschap vereist zorgvuldig waterbeheer.
7.) Typische heidedieren
Naast plaggen en maaien wordt de heide ook onderhouden door begrazing met schapen. Je kunt de kudde regelmatig zien grazen. De schapen houden de heide gezond door grassen te eten en de heidestruikjes jong te houden. Het open heidegebied trekt ook vogels zoals de tapuit en roodborsttapuit aan, evenals vele soorten vlinders. Zelfs de groene kikker voelt zich hier thuis.
8.) Schaapskooi en uitkijktoren
Bij de kruising kun je een bezoek brengen aan de schaapskooi en het informatiecentrum van de Stichting Het Drentse Heideschaap. De kudde speelt een belangrijke rol in het heidebeheer. De moderne schaapskooi uit 2017 is een architectonisch hoogstandje en heeft zelfs een prijs gewonnen.
De uitkijktoren biedt een prachtig uitzicht over het Dwingelderveld, met zijn heide, vennen en schapen. Zowel bij mooi als bij slecht weer is het uitzicht indrukwekkend. Er is ook een uitkijkplatform voor mensen in een rolstoel of met een kinderwagen.
