Om pogingen tot zelfdoding op het spoor tegen te gaan, voert ProRail een reeks effectieve preventiemaatregelen door. Door een combinatie van fysieke ingrepen, zoals hekken en antiloopmatten en de inzet van slimme cameratechnologie, is het aantal suïcides op aangepaste plekken met 45 procent gedaald. De aanpak wordt de komende jaren uitgebreid naar vijftig nieuwe risicolocaties in het land.
Eenvoudige maar doeltreffende oplossingen
De maatregelen worden uitgerold onder het programma Suïcidepreventie Spoor. Volgens projectmanager Kees Nijman zit de kracht van het programma in de eenvoud. “De oplossingen zijn technisch niet ingewikkeld en relatief makkelijk uit te voeren. Het vraagt vooral om een goede planning en samenwerking,” legt hij uit.
Een van de meest toegepaste middelen is het plaatsen van hekwerken rond het spoor, om de toegang te bemoeilijken. Daarnaast worden op risicovolle overgangen rubberen antiloopmatten geïnstalleerd. Deze matten, opgebouwd uit dicht op elkaar geplaatste rubberen piramides, maken het fysiek lastig om het spoor te betreden.
Slimme technologie als extra hulpmiddel
Naast fysieke obstakels zet ProRail op meerdere plekken ook slimme camera’s in. Deze systemen kunnen afwijkend gedrag herkennen, zoals iemand die te lang in de buurt van het spoor blijft hangen. Zodra verdachte activiteiten worden gedetecteerd, wordt er direct een signaal verstuurd naar de Meldkamer Spoor. Hulpdiensten kunnen zo snel reageren en ingrijpen waar nodig. De gecombineerde aanpak van techniek en fysieke middelen heeft op behandelde locaties al tot een aanzienlijke vermindering van suïcides geleid.
Extra initiatieven: blauw licht en borden
ProRail onderzoekt daarnaast het effect van blauw licht op het mentale welzijn van spoorgebruikers. Op zes stations wordt geëxperimenteerd met blauwe verlichting, waarvan bekend is dat het een kalmerend effect kan hebben. De eerste resultaten zijn positief, en daarom wordt het project uitgebreid naar zes extra locaties.
Verder zijn op diverse plaatsen langs het spoor ‘Ik luister’-borden geplaatst. Deze verwijzen mensen die in crisis verkeren direct naar hulp via 113 Zelfmoordpreventie. De informatie is zowel telefonisch als via chat 24/7 beschikbaar.
Samenwerking en vervolgstappen
In samenwerking met 113 Zelfmoordpreventie, gemeenten, de politie en de geestelijke gezondheidszorg werkt ProRail gestaag verder aan het terugdringen van suïcides op en rond het spoor. Eind 2025 start de uitvoering van maatregelen op nog eens vijftig nieuwe risicoplekken, met afronding gepland in 2027.
Sinds de start van het programma in 2010 is het totale aantal zelfdodingen op het spoor al met ongeveer 30 procent afgenomen. De voortzetting en uitbreiding van deze aanpak moet bijdragen aan verdere daling én meer veiligheid op en rond het spoor.
Hulp nodig?
Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praat erover. Anoniem contact is mogelijk via www.113.nl, of bel gratis met 113 of 0800-0113. Dag en nacht bereikbaar.