De Nederlandse Spoorwegen (NS) heeft in 2024 een licht verbeterd onderliggend resultaat gepresenteerd, met een verlies van €141 miljoen. Dit is een verbetering ten opzichte van het verlies van €187 miljoen in 2023, maar het blijft een onvoldoende resultaat voor de financiële gezondheid van de organisatie. Het aantal reizigers steeg met 4,3% ten opzichte van 2023, maar blijft achter bij de verwachtingen en de niveaus van 2019. De stijgende kosten, zoals hogere vergoedingen aan ProRail en extra uitgaven voor het op peil houden van de operationele prestaties, dragen bij aan het financiële tekort.
Wouter Koolmees, president-directeur van NS, benadrukt dat goed openbaar vervoer kostbaar is. “NS investeert bewust in nieuwe treinen en collega’s, wat blijkt uit de verbeterde prestaties op het gebied van punctualiteit en zitplaatskans,” aldus Koolmees. Ondanks de inzet om de prestaties te verbeteren, blijft de financiële situatie uitdagend. De kosten stijgen sneller dan de opbrengsten, en de reizigersgroei is lager dan verwacht. Dit werd verder bemoeilijkt door hogere vergoedingen voor het rijden op het spoor en kosten voor vervangend vervoer bij werkzaamheden.
Verbeterde Reizigersprestaties
In 2024 was 89,4% van de reizigers op tijd op hun bestemming, een lichte daling ten opzichte van 2023 (89,7%). Het percentage reizigers dat een zitplaats had tijdens de spits bleef met 94,6% vrijwel gelijk aan het voorgaande jaar. Dankzij verbetermaatregelen van NS en ProRail werden de prestaties gedurende het jaar steeds beter, ondanks meer werkzaamheden en de daarmee gepaard gaande snelheidsbeperkingen.
Een belangrijke uitdaging blijft de Hogesnelheidslijn (HSL), waar constructiefouten en nieuwe snelheidsbeperkingen de prestaties hebben beïnvloed. De snelheid op de HSL werd begin december verhoogd naar 120 km per uur, maar blijft aanzienlijk lager dan de oorspronkelijke doelstellingen van 200 km per uur voor binnenlandse en 300 km per uur voor internationale treinen.
Internationale Reisverbindingen
Internationaal treinreizen blijft populair. In 2024 verkocht NS 10% meer treintickets dan het jaar ervoor. Nieuwe verbindingen, zoals de EuroCity en Eurocity Direct naar Brussel en de directe trein naar München, hebben bijgedragen aan deze groei. De komst van nieuwe treinen op de ICE-verbinding naar Frankfurt heeft de prestaties op dat traject ook verbeterd.
Stations en Sociale Veiligheid
De waardering van stations door reizigers bleef gelijk met een score van 7,2. Hoewel verbouwde stations hogere waarderingen ontvingen, hadden stations in verbouwing te maken met een lagere score. NS en ProRail blijven werken aan de ontwikkeling van stations tot knooppunten voor meerdere vormen van vervoer.
Op het gebied van sociale veiligheid werd een stijging van 5% in het aantal agressie-incidenten tegen medewerkers gemeld, met 1.095 gevallen in 2024. De meeste gevallen betroffen verbale en fysieke agressie op stations. NS blijft zich inzetten voor de veiligheid van haar medewerkers en reizigers.
Financiële Prestaties en Investeringen
De kosten voor NS blijven stijgen, onder andere door hogere energiekosten en noodzakelijke maatregelen om de operationele prestaties te verbeteren. Het operationele verlies van €141 miljoen is een licht verbeterd resultaat ten opzichte van het verlies van €187 miljoen in 2023. De opbrengsten uit reizigersvervoer stegen met 10% tot €3.178 miljoen, maar de kosten bleven hardnekkig hoog.
NS investeerde €486 miljoen in 2024, ondanks de financiële uitdagingen. Deze investeringen gingen naar de aankoop en modernisering van treinen, uitbreiding van werkplaatsen en stations, en verduurzaming van kantoren. Het bedrijf blijft investeren in de toekomst, ondanks het verhoogde nettoverlies van €1.093 miljoen.
Vooruitblik
De komende jaren blijven financieel en operationeel uitdagend voor NS. De nieuwe concessie voor de periode 2025-2033 moet zorgen voor een duurzame toekomst voor het Nederlandse spoorwegnet, maar de structurele problemen op de HSL en de werkzaamheden aan het spoor blijven de prestaties beïnvloeden.
NS verwacht dat het aantal reizigers pas na 2030 weer op het niveau van 2019 zal zijn. Om financieel gezond te blijven, blijft NS zich richten op kostenbesparingen en het aantrekken van meer reizigers, bijvoorbeeld door kortingen voor dalurentreinen. Het uiteindelijke doel is om vanaf 2027 weer positieve resultaten te boeken en daarmee de nodige investeringen in treinen, stations en personeel te blijven doen.
